Evet Rosetta! Tarihin en eski yazılı çeviri örneği olarak anılan taş levha 1799'da tam bugün bulundu. Taş dediğimize bakmayınız. Bu levhanın uzunluğu 118 cm, genişliği 77 cm ve ağırlığı 760 kilogram. Fakat bu ebatlar kırılmış levhanın yalnızca bize ulaşan kısmına ait.

Ayrıca üzerinde aynı metnin 3 ayrı dile yapılmış çevirisi var. Bu diller; Mısır halkının kullandığı günlük dil olan Demotik, Hiyeroglif ve Antik Yunanca.

Resmin tam hali için üzerine tıklayınız.

Bu taş sayesinde Hiyeroglif dilinin Antik Yunanca üzerinden çözüldüğünü biliyoruz. Fakat metnin tamamının çözülmesi 20 yıl sürmüş ve bu metnin aslında o dönemin firavunu olan V. Ptolemy Epiphanes'in bir fermanı olduğu anlaşılmış. Çocuk yaşta başa geçen V. Ptolemy, vergileri çok yüksek tuttuğu için bazı rahiplerin ayaklanmasına sebep olmuş ve işler çığırından çıkarken, firavun bu fermanı yazdırmıştır. Söz konusu fermanda firavunun vergileri azaltıp vergi borçlarını affettiği ve tutukluları serbest bıraktığı gibi bilgilere yer verilmiş. Bu arada Hiyeroglif dilinin tamamen çözülüp anlaşılması ise 1900'lerin başlarını bulmuş.

Rosetta taşına, ayrıca bulunduğu kasabanın adına ithafen Reşit Taşı (Rashid Stone) da denilmekte. Nasıl bulunduğuna gelince, Mısır'da Napoleon'un askerleri kale inşası için kazı yaparken rastlantı sonucu bulmuş ve bu Fransız askerlerce bu isim uygun görülmüş.

Rosetta taşının tek özelliği ilk yazılı çeviri metni olması değil elbette. Şöyle bir düşünürsek, hiyerogliflerin çözülmesiyle binlerce yıla uzanan Mısır tarihinin aydınlanması da mümkün hale gelmiş. Ayrıca Mısır'ın tarihini ve dilini inceleyen Egyptology veya Mısırbilim dediğimiz bir bilim dalının ortaya çıkmasına sebep olmuş.

Rosetta taşı, 1802'den beri İngiltere'deki British Museum'da sergilenmekte. Oraya gidiş hikâyesi ise savaş sırasında Fransızların yenilmesi üzerine, İngilizlerin Rosetta'yı gemiyle Londra'ya götürmesi şeklindeymiş. Hem de Fransız general "Her şeyi alın ama taşı almayın!" dediği halde.

Sözün özü, yolunuz düşerse British Museum'daki bu nadide yaşam kalıntısını mutlaka arayıp bulun deriz. Sadece bu taş için bile oraya gitmeye değmez mi?

Ayrıca üç boyutlu modellemesini görmek isterseniz sizi şuraya alalım.

Daha fazla bilgi için:

http://www.reshafim.org.il/ad/egypt/texts/rosettastone.htm

 

Bugün Günlerden Rosetta

Category: Çeviriye dair
3
2220 views

yorum

  • Çok beğendim, emeklerinizin sonucunda iyi bir karşılık alırsınız umarım, yazmaya devam etmenizi ve sürekli kendinizi geliştirme çabasında olmanızı dilerim, emeğinize sağlık başarılar dilerim

  • Ayrıca verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim

Join the discussion